Đau thần kinh tọa là một chứng bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra , có thể do lạnh, do thoái hóa, do thoát vị .... bện danh là tọa cốt phong. Bệnh có 2 thể điển hình như sau :

          * Cận lâm sàng phục vụ cho chẩn đoán:

- Xét nghiệm thường quy: Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi, tốc độ máu lắng, protein C phản ứng (CRP), tổng phân tích nước tiểu bằng máy tự động.

- Sinh hóa máu: canxi, axit uric... Nếu có nghi ngờ các bệnh chuyển hóa hoặc ung thư.

- X quang cột sống lưng.

          1. Do trúng phong hàn

• Triệu chứng: đau ngang thắt lưng lan xuống dọc theo đường đi của dây thần kinh hông, cơ cạnh sống co cứng, ấn đau. Sợ lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch phù.
• Pháp điều trị: khu phong, trừ thấp, tán hàn.,Thông kinh lạc
• Phương: đối pháp lập phương

 

Độc hoạt	10g	Xích thược	10g
Tế tân	10g	Bạch truật	20g
Tang ký sinh	10g	Ý dĩ	20g
Phòng phong	20g	Bạch chỉ	10g
Thổ phục	10g	Hồng hoa	10g
Ngưu tất	10g	Cam thảo	10g
Ngũ gia bì	10g	Đại táo	20g
Nhục quế	10g	Đỗ trọng	10g
Tỳ giải	10g	Tục đoạn	20g
Hà thủ ô	20g	Trần bì	10g
Đương quy	20g	Đan sâm	10g
Xuyên khung	10g	Đào nhân	10g
Đẳng sâm	20g	Kê huyết đằng	20g
Hoàng kỳ	20g	Thục địa	10g
Liên nhục	10g	Liên tâm	10g

 

Sắc 02 ngày 01 thang, uống ấm chia sáng, chiều, mỗi lần 200ml.

          + Bệnh nhân có hội chứng dạ dày gia Hoàng cầm 10g, ô tặc cốt  05g, hoàng bá 5g, ô dược 5g, lá khôi

          + Bệnh nhân có viêm đại tràng mạn gia mộc hương bắc 05g, trần bì 10g, sa nhân10g

          + Bệnh nhân mất ngủ gia thêm  táo nhân 10g, viễn trí 10g, lạc tiên 10g

 

          * Phương pháp không dùng thuốc:

• Điện châm: cách du, đại trường du, giáp tích vùng thắt lưng, trật biên, hoàn khiêu, thừa phù, thừa sơn, ủy trung, giải khê
• Xoa bóp: xoa bóp vùng thắt lưng, chân bên bệnh
• Vật lý trị liệu: chiếu đèn hồng ngoại, siêu âm cơ cạnh sống, điện xung, điện phân

          * Kết hợp y học hiện đại: Giảm đau  , giãn cơ, tăng dẫn truyền thần kinh

          Thủy châm vitamin nhóm B (liều cao)vào các huyệt thận du 2 bên

2. Do phong hàn thấp tý (thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, chấn thương).

- Triệu chứng lâm sàng: đau cùng thắt lưng cùng, lan xuống chân dọc theo đường đi của dây thần kinh hông, bệnh kéo dài, dễ tái phát, có thể có teo cơ. Ăn kém, ngủ ts, mạch nhu hoãn hoặc trầm nhược…

- Chẩn đoán bát cương: Thực chứng.

- Pháp điều trị: Hành khí, hoạt huyết, thông ứ, bổ can thận (ó teo cơ thì bổ khí huyết)

         

          - Pháp điều trị: khu phong, tán hàn, trừ thấp, hành khí, hoạt huyết, bổ can thận( có teo cơ thì bổ khí huyết), thong kinh lạc.

          - Phương: Đối pháp lập phương hoặc “Tứ vật đào hồng” gia giảm.

 

Độc hoạt	10g	Xích thược	10g
Tế tân	10g	Bạch truật	20g
Tang ký sinh	10g	Đào nhân	12g
Phòng phong	20g	Bạch chỉ	10g
Thổ phục	10g	Hồng hoa	10g
Ngưu tất	10g	Cam thảo	10g
Ngũ gia bì	10g	Đại táo	20g
Nhục quế	10g	Đỗ trọng	10g
Tỳ giải	10g	Tục đoạn	20g
Thục địa	10g	Cẩu tích	20g
Đương quy	20g	Cốt toái	20g
Xuyên khung	10g	Kỷ tử	10g
Đẳng sâm	20g	Kê huyết đằng	20g
Hoàng kỳ	20g	Thục địa	10g

 

Sắc 02 ngày 01 thang, uống ấm chia sáng, chiều, mỗi lần 200ml

          + Bệnh nhân có hội chứng dạ dày gia Hoàng cầm 10g, ô tặc cốt  05g, hoàng bá 5g, ô dược 5g, lá khôi

          + Bệnh nhân có viêm đại tràng mạn gia mộc hương bắc 05g, trần bì 10g

          + Bệnh nhân mất ngủ gia thêm Liên tâm 10g, liên nhục 10g, táo nhân 10g, viễn trí 10g

          * Phương pháp không dùng thuốc:

• Điện châm: cách du, đại trường du, giáp tích vùng thắt lưng, trật biên, hoàn khiêu, thừa phù, thừa sơn, ủy trung, giải khê
• Xoa bóp: xoa bóp vùng thắt lưng, vùng lưng chân bên đau
• Vật lý trị liệu: chiếu đèn hồng ngoại, siêu âm cơ cạnh sống, điện xung, điện phân, kéo giãn cột sống (nếu có thoát vị đĩa đệm)

          * Kết hợp y học hiện đại: Giảm đau  , giãn cơ, tăng dẫn truyền thần kinh

          Thủy châm vitamin nhóm B (liều cao)vào các huyệt thận du 2 bên